Om een investeringsdeal te formaliseren, zullen de investeerder en de ondernemer drie verschillende soorten overeenkomsten moeten ondertekenen. Dit zijn de participatie- en aandeelhoudersovereenkomst, de intentieovereenkomst en de geldleningsovereenkomst.
Afhankelijk van de investering zijn er wellicht nog meer overeenkomsten nodig. Sommige informal investors houden de zaken liever simpel en brengen verschillende documenten onder in één of twee alomvattende boekwerken.
Term sheet
Wanneer je gaat onderhandelen over een investering heb je een term sheet nodig. Deze is voor zowel de ondernemer als de investeerder van belang. Een term sheet zorgt namelijk voor een stukje duidelijkheid, geheimhouding van bedrijfsinformatie en daarnaast zorgt een term sheet ervoor dat er tijdens de onderhandelingsfase niet met andere partijen wordt onderhandeld. In een term sheet komende volgende zaken aan bod:
- de hoogte van de investering;
- het aandelenbelang;
- de inspraak van de investeerder;
- geheimhouding;
- de deadline voor het tekenen van de participatieovereenkomst;
- welke besluiten alleen door de aandeelhoudersvergadering gemaakt kunnen worden;
- exclusiviteit van de onderhandelingen;
- eventueel een drag along-regeling;
- eventueel een tag along-regeling;
- eventueel een aanbiedingsplicht, een anti-verwateringsbeding, en voorkeursrechten.
Een term sheet is niet bindend en gaat normaal gesproken vooraf aan een participatieovereenkomst.
Participatie- en aandeelhoudersovereenkomst
De participatie- en aandeelhoudersovereenkomst is het basiscontract tussen ondernemer en investeerder. In deze overeenkomst staan alle afspraken tussen beide partijen. In de participatieovereenkomst komen de volgende zaken aan de orde:
- identiteit van de aandeelhouders
- inbreng aandeelhouders en wijze van investering
- besluit tot herplaatsing van bestaande aandelen of uitgifte van nieuwe aandelen
- aandelenverdeling
- zeggenschapsverdeling
- stemrecht en garanties
- mijlpalen en tranches
- omgangsregelingen en winstbestemmingen (dividendbeleid)
- exit-regeling
- opties voor management en personeel
- statutenwijzigingen
- raad van commissarissen
- directie (benoeming, ontslag en bevoegdheid)
- concurrentiebeding
- intellectueel eigendom en andere activa
- verplichting voor toekomstige aandeelhouders om partij te worden bij deze overeenkomst
Daarnaast is het verstandig om enkele clausules toe te voegen in de aandeelhoudersovereenkomst. Deze extra bepalingen regelen de onderlinge verhoudingen tussen de aandeelhouders, zoals de bescherming van eigen aandelen bij een verkoop van aandelen door een andere aandeelhouder.
Overige overeenkomsten: de managementovereenkomst en statuten
De statuten worden bij de oprichting van een BV opgesteld en gewijzigd, wanneer een investeerder aandeelhouder wordt binnen het bedrijf. De oprichtingsakte bevat de naam van de BV, een omschrijving van de werkzaamheden, de vestigingsplaats, het maatschappelijk kapitaal (aandelen) en de doelomschrijving. Deze laatste wordt meestal ruim gedefinieerd, omdat een onderneming geen werkzaamheden mag verrichten die niet zijn vastgelegd in de doelomschrijving.
Managementovereenkomst
De managementovereenkomst is in feite het arbeidscontract voor de ondernemer. Meestal is er sprake van een constructie met een managementholding en werkmaatschappij. Hierbij verhuurt de ondernemer zich vanuit zijn management-BV aan de werkmaatschappij (het feitelijke bedrijf). In een managementovereenkomst staat het salaris, maar bijvoorbeeld ook een concurrentiebeding of wat gebeurt er bij ziekte of overlijden van de ondernemer.
Elk van de documenten kan verschillende ondertekenende partijen hebben, en heeft zeker een ander doel. Misschien is niet iedereen in het managementteam aandeelhouder en de leningsovereenkomst is misschien ook niet van toepassing op alle aandeelhouders.
Advies nodig bij een zakelijke overeenkomst?
Het kan overweldigend zijn wanneer je voor het eerst met dergelijke overeenkomsten te maken krijgt. Dat geldt voor de ondernemer, maar ook voor de investeerder. Waar moet je op letten? Wat is belangrijk? Hoe bescherm je je belangen? Dankzij onze ruime ervaring in het matchen van investeerders met ondernemers zijn wij in staat om jou te begeleiden in dit proces. Heb je een vraag? Stuur ons een mail.
